Feestdagen vieren als een eenoudergezin

Een feestdag uit het leven van een alleenstaande ouder...

Op kerstochtend rennen de kinderen enthousiast rond door de woonkamer, want hun papa komt! Vader had afgesproken om met een lekker ontbijtje langs te komen. Hij heeft hun lievelings chocolade broodjes en een ochtend vol spelletjes beloofd. Moeder heeft de kinderen speciaal leuk aangekleed om er een bijzondere dag van te maken. 

Rond 9.30 worden de kinderen ongeduldig en springen steeds op de bank om door het raam te kijken. "Mama, hoe laat komt hij?" Moeder geeft aan dat vader elk moment op de stoep kan staan. De kinderen worden steeds drukker en bij elke auto die voorbij rijdt zijn ze aan het raam gekluisterd. Om 10 uur wordt ook moeder ongeduldig. Waar is hij? Hij zou al langer dan een geleden hier moeten zijn. Lichtelijk gefrustreerd stuurt ze hem nog een berichtje...

Na geen reactie besluit moeder wat lekkere dingen in de keuken te verzamelen en oppert het idee om met z'n drietjes gezellig een ontbijtje te doen. Maar nee, ze gaan echt niet zonder hun papa eten. Hij heeft het immers beloofd en komt echt! Om 11 uur rammelt moeder zelf van de honger en hangen de kinderen ondertussen futloos op de bank. Ze hebben geen zin om te eten en geen zin om te spelen. Er gaat helaas geen hap in... 

Moeder belt vader nog een paar keer, maar ze krijgt geen reactie. Ze voelt zich ondertussen steeds bozer worden en probeert haar woede verborgen te houden voor haar kinderen. Even later pakt ze een tas en roept: "Kom we gaan naar opa en oma om daar kerst te vieren!" In de auto ontdooien ze en kletsen ze weer volop. Ze kijkt in de achteruitkijkspiegel en is blij als ze de kinderen ziet lachen. Ook al lijken ze zo flexibel, toch maakt ze zich zorgen over het effect dat de zoveelste gemiste afspraak op hen heeft... Ze neemt zich voor om dit nooit meer te laten gebeuren. 

De ballen hoog houden tijdens de feestdagen: de extra uitdagingen 

#1 Je kind zorgvrije feestdagen bezorgen

Kinderen willen beide ouders tevreden houden. Dit betekent dat zij zich zorgen kunnen maken om de andere ouder die bijvoorbeeld zonder hen oud en nieuw moet vieren. Ook kunnen zij zich zelfs schuldig voelen en het gevoel hebben de andere ouder teleur te stellen. Zo vertelde een jongen mij huilend dat hij zich een slechte zoon voelde, omdat hij niet bij zijn moeder kon zijn tijdens de jaarwisseling. 

Een kind heeft niet zelf voor de gezinssituatie gekozen. Gevoelens van verdriet, maar ook boosheid kunnen tijdens de feestdagen de kop op steken.  

Tips:

1. Ga er niet zomaar vanuit dat je kind geen last heeft van de situatie. Een feestdag is een familieaangelegenheid en daardoor extra confronterend. Kinderen praten niet altijd over hun emoties en willen vaak de ouders niet tot last zijn. Door sensitief te zijn tijdens deze periode kan je inspelen op de gevoelens van je kind. 
2. Plan leuke activiteiten als je kind bij jou is. Samen genieten van de feestdagen mag! Het leidt hem ook af van piekeren over de eventuele andere ouder en het verdriet van het verlies.
3. Als je kind niet bij jou is, laat hem dan weten wat je allemaal gepland hebt tijdens de feestdagen. Zo hoeft hij zich geen zorgen te maken dat jij wellicht alleen verdrietig thuis zit. Kinderen kunnen het gevoel hebben zorg te moeten dragen voor hun ouders. Maak je kind duidelijk dat hij niet verantwoordelijk is voor jouw emoties en laat hem zien hoe goed jij voor jezelf zorgt. Ook al doe je geen direct beroep op je kind kan het nog wel zijn dat hij een nood of behoefte ziet of aanvoelt. Hij kan die plek willen opvullen nu jij een partner mist. Als je kind weet dat jij lekker in je vel zit en leuke dingen gepland hebt zal hij zijn zorgen sneller kunnen loslaten. 

#2 Confrontatie met eigen emoties

Niet alleen voor kinderen kunnen de feestdagen confronterend zijn, ook voor alleenstaande ouders zelf kunnen het dagen vol emoties zijn. Als enige single op een feestje, vrolijke gezinnen tijdens een kerstdienst, alleen tijdens de feestdagen of het maken van foto’s waar je als enige alleen op staat kan confronterend zijn.

Alleenstaande ouders zijn volgens een onderzoek van het CBS (2017) de meest eenzame mensen in Nederland. Isolatie kan plaatsvinden na het verlies van een partner of huwelijk. Daarnaast proberen alleenstaande ouders alle ballen in hun eentje hoog te houden, waardoor er vaak geen tijd en energie over is om in sociale contacten te investeren. Soms worden de feestdagen verdeeld en zijn de kinderen deels bij een ex-partner. Dit betekent soms kerst of oud en nieuw zonder de kinderen vieren. Ook kan het zijn dat er geen (betrokken) andere ouder is en zijn de kinderen altijd bij jou. In deze periode wordt eenzaamheid versterkt vanwege corona maatregelen. Een huis vol familie en vrienden is niet mogelijk. Mensen moeten nu kiezen wie ze uitnodigen. Dit betekent dat er teleurstelling is voor sommige mensen, omdat we niet meer zomaar iedereen kunnen uitnodigen. 

Tips:

1. Focus op positieve dingen als deze emoties omhoog komen. Maak een lijstje met dingen waar je dankbaar voor bent. 
2. Plan iets leuks voor jezelf zodat je deze dagen niet alleen voelt. Ook al gaan sommige afspraken misschien nu niet door vanwege de corona maatregelen, toch zijn er zat mensen die wel willen en kunnen afspreken. 
3. Doe iets voor jezelf of koop iets leuks. Je mag goed voor jezelf zorgen. Het is belangrijk dat je kind ziet dat jij jezelf waardevol vindt! 

#3 Afstemming met ex-partner

Indien je een aanwezige ex-partner hebt is een goede afstemming rondom de feestdagen belangrijk. Ook schoonfamilie wil graag een band met je kind houden. Gun elkaar juist tijdens deze dagen het beste. Als de andere ouder overleden is of afwezig is ligt er bij jou een taak om ook de relatie met schoonfamilie te stimuleren. Juist als hij een ouder verloren heeft is het belangrijk dat hij niet nog meer familiebanden verliest. Een opa, oma, oom of tante kunnen hem dichter bij de afwezige ouder doen voelen en verhalen met hem delen. Het is belangrijk dat een kind zijn wortels kent.

Probeer de feestdagen zo eerlijk mogelijk te verdelen en laat je kind tegelijk voelen dat je hier achter staat en blij voor hem bent. Als je kind voelt dat hij mag genieten bij de andere ouder zal hij zich minder schuldig voelen dat hij op die dag niet bij jou is. Dit hoeft niet per se verbale toestemming te zijn, soms kan een kind goed aanvoelen wat jij wel en niet leuk vindt. Een kind wil dat het goed gaat met beide ouders en een goede relatie met beide ouders hebben. Probeer daarom eventuele negatieve emoties aan de kant te zetten en gun elkaar allemaal het beste. 

#4 Een menu

Leg de lat niet te hoog. Steek niet te veel tijd in een uitgebreid menu waarvan jij waarschijnlijk in je eentje het meeste van zal opeten, omdat je kind het niet lust of er weinig van eet. 

Tips voor een eenoudergezin-vriendelijk diner:

1. Overleg met je kind wat hij lekker vindt en kies een aantal recepten uit die je samen kan maken. Juist de feestdagen gaan om het samen zijn en samen doen. Dit is een leuke gelegenheid om samen de handen uit de mouwen te steken en vies te worden. 
2. Kies gerechten waarvan je al een deel eerder (op de dag) kan voorbereiden zodat je dag zelf stressvrij is.
3. Het gaat vaak meer om de sfeer dan wat er werkelijk gegeten wordt. Je kind is waarschijnlijk al blij met wat frietjes. Met een mooi kleed en wat leuke kaarsjes kan je een gezellige sfeer creëren. 

Ideeën voor een budget- en kindvriendelijk menu

Gourmetten 

Gourmetten is leuk en gezellig! Platgedrukte soepballetjes, stukjes chipolata worstjes, shoarma, ei, tosti, dunne plakjes aardappel en pannenkoekjes met toppings zijn leuke en goedkope ideeën die kinderen ook vaak lekker vinden! Heb je erg jonge kinderen dan is dit niet zo’n leuk idee, omdat ze weinig eten en jij alleen maar met alle pannetjes in de weer bent. 

Voorgerechten

meloen met ham

avocado met eiersalade

soep met stokbroodje 

wrap rolletjes met zalm of kipfilet

bladerdeeg hapjes met cocktail worstjes of kaas

Hoofdgerecht

pompoenpannenkoeken

wraps met allerlei bakjes op tafel met vulling

pizza vierkantjes beleggen met verschillende toppings (rol pizzadeeg met saus)

zoete aardappelfrietjes

spruitjesstamppot met shoarma

Nagerecht

chocolademousse met vanille vla

bladerdeeg met plakjes appel, kaneel en lemon curd

verwarmde banaan met hagelslag en kaneel uit de oven

appel kruimel 

ijs met fruit

#5 Activiteiten

Misschien zie je op tegen de feestdagen, omdat je niet lekker in je vel zit of omdat je kinderen al een aantal dagen thuis zitten vanwege de corona maatregelen. Het kan helpen om wat activiteiten van te voren te plannen of achter de hand te hebben.

Tips:

1. Je licht laten schijnen! Er zijn vast mensen in de buurt die een kaartje of een knutselwerkje waarderen. Samen met je kind kan je glaasjes of jampotjes versieren met een waxine lichtje er in, iets anders maken of bakken. 
2. Een leuk gezelschapsspel aanschaffen die je tijdens de feestdagen kan ontdekken. Er zijn ook leuke coöperatieve spelletjes waarbij je samen een probleem moet overwinnen en samenwerking vereist is. Hierbij win of verlies je samen en stimuleer je team work.
3. Sneeuwballen kopen of maken om spelletjes mee te doen zoals bekertjes omver gooien of een doel raken. 
4. Pindaslingers, voederhuisje, vogeltaart of vetbol maken.
5. Kerstverhaal knutselen of kleien.
6. Een gezellige film kijken met zelf gepofte popcorn of gebakken koekjes.
7. Marshmallows roosteren of broodjes om een stok bakken boven de houtkorf (onder toezicht). 
8. Hout graveren met een houtbrandpen (onder toezicht).
9. Een mooie wandeling maken en dennenappels zoeken en versieren.
10. Andere crea werkjes zoals draadfiguren maken met spijkers.

Belangrijkste tip: laat gerust wat ballen vallen. Je hoeft niet alles hoog te houden. Uren in de keuken staan uitsloven kan vervangen worden door samen met je kind lekkere maar simpele hapjes te maken. Juist tijdens deze periode hoeft de was niet gelijk opgevouwen te worden of alles hoeft niet netjes op orde te zijn. Geniet van je gezin, hoe deze er ook uit ziet!